عفونت خون یا سپسیس چیست؟
عفونت خون یا سپسیس (Sepsis) یک وضعیت جدی و تهدیدکننده برای زندگی است که ناشی از پاسخ غیرطبیعی بدن به عفونت است. در این وضعیت، سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت به طور غیرمنتظره و بیش از حد فعال می‌شود که منجر به التهاب گسترده و آسیب به اعضا و بافت‌های بدن می‌شود. این واکنش باعث ایجاد علائم خطرناک مانند تب بالا، ضربان سریع، تنفس سریع، کاهش فشار کاهش خون و تغییر در وضعیت ضدعفونی بدن می‌شود. عفونت خون می‌تواند از منابع مختلفی نظیر عفونت‌های ریه، عفونت ادراری، پوست، گوارش یا دیگر بخش‌های بدن ناشی شود. درمان موثر شامل شناسایی و درمان عفونت ابتدایی، تقویت عملکرد اعضا مختلف بدن و انجام درمان‌های مکمل برای کنترل وضعیت سپتیک است.
علائم عفونت خون
علایم عفونت خون می‌تواند شامل ضعف، تب، لرز، تهوع، استفراغ، تنفس سرتاسری، سردی و ناراحتی عمومی شدید شامل گیجی و خستگی شدید و لرزش باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علایم، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کرده و مشکل را مورد بررسی قرار دهید.
علائم عفونت خون در بزرگسالان
عفونت یا سپسیس خون در بزرگسالان شامل نشانه‌ها و علائمی مانند:
1. تب بالا
2. لرز
3. خستگی یا ضعف عمومی
4. درد شدید در بدن
5. تنفس سریع
6. ضربان قلب تند
7. تهوع و استفراغ
8. تغییرات در وضعیت ذهنی یا هالوسیناسیون (تصورات غیر واقعی)
9. لکه‌های خونی روی پوست
10. درد یا تورم در منطقه‌های مختلف بدن
در صورتی که فکر می‌کنید خود شما یا شخصی از نزدیکان شما علائم عفونت خون دارد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
علائم عفونت خون در کودکان
عفونت خون در کودکان نیز علائمی مشابه به بزرگسالان دارد. اما در مجموع علائم عفونت خون در کودکان شامل موارد زیر است.
1. تب بالا
2. لرزش یا ضعف
3. تهوع، استفراغ
4. درد شدید
5. تورم در مناطق مختلف بدن
6. تیره شدن رنگ پوست
7. سردرد
8. تنفس سریع و ناراحتی عمومی
در صورت مشاهده هریک از این علائم بهتر است به پزشک مراجعه کنید و درمان را آغاز نمایید.
علت عفونت خون
عفونت خون یا سپسیس می‌تواند از طریق ورود باکتری، ویروس، قارچ یا سایر میکروارگانیسم‌ها به جریان خون ایجاد شود. علل اصلی این بیماری شامل:
1. عفونت‌های حاد یا مزمن مانند آبسه‌ها، التهاب‌های گوارشی، آب‌سیاهی، عفونت‌های دستگاه تنفسی و زخم‌های باز
2. مصرف داروهای تزریقی و مواد مخدر
3. عمل جراحی یا پروسه‌های پزشکی
4. آسیب مغز و نخاع
5. سیستم ایمنی ضعیف به دلیل بیماری‌های مزمن، سن بالا یا درمان‌های سیستمیک
6. استفاده از کاتترهای تزریقی و مراقبت‌های پزشکی ناصحیح
7. نوزادان زیر یک ماه یا کودکان تحت درمان شیمی‌درمانی
8. مصرف غذایی نامناسب یا آب آلوده
چه کسانی عفونت خون میگیرند؟
معمولا افرادی دچار عفونت خون می شوند که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند مانند افراد مبتلا به AIDS، سالخوردهای آسیب‌پذیر، بیماران تحت درمان‌های سرطانی یا افرادی که از کنترل دیابت کافی برخوردار نیستند. همچنین استفاده از سوزن‌ها و مواد تزریقی آلوده و نقض فرایند بهداشتی در مراکز بهداشتی نیز ریسک عفونت خون را افزایش می‌دهد.
عفونت خون در کودکان
عفونت خون یا سپسیس در کودکان یک وضعیت جدی و حیاتی است که نیاز به درمان فوری دارد. این وضعیت ممکن است ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها باشد که وارد جریان خون کودک می‌شوند و علائمی مانند تب بالا، تهوع، استفراغ و… که در مطالب بالا به آن ها اشاره شد، ایجاد می‌کنند. برای درمان عفونت خون در کودکان، ابتدا باید کودک تحت مراقبت پزشکی حرفه‌ای قرار گیرد تا تشخیص صحیح صورت گرفته و درمان مناسب شروع شود. به طور کلی درمان عفونت خون شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌ویروسها یا ضدقارچ‌ها بر اساس عامل مسبب، مایعات و داروهای حمایتی برای کنترل علائم و کاهش التهاب است. همچنین، بستگی به شدت عفونت و وضعیت کودک، ممکن است نیاز به مراقبت‌های اورژانسی مانند تزریق مایعات و اکسیژن، ترکیبات خونی، مصرف داروهای ضددرده یا داروهای ضدالتهاب داشته باشد. از درمان های خانگی خود داری کنید و در صورت مشاهده علائم این بیماری سریعا کودک خود را به نزد پزشک ببرید.
آزمایش عفونت خون
آزمایش عفونت خون نوعی آزمایش خون است که به طور عام اندام‌های مختلف بدن را برای وجود باکتری‌ها یا ویروس‌ها در خون بیمار بررسی می‌کند. این آزمایش معمولا به عنوان آزمایش یافتن و شمارش میکروب‌ها در خون (Blood Culture) شناخته می‌شود. آزمایش‌های خون برای تشخیص عفونت خون یا سپسیس شامل اندازه‌گیری تعداد گلبول‌های سفید (WBC)، نسبت گلبول‌های سفید نوکلئی (Neutrophils)، پیش سابقه بیماری، وجود باکتری‌ها یا ویروس‌ها در خون و همچنین اندازه‌گیری سطح پروتئین‌های التهابی مانند C-راکتیو پروتئین (CRP) می‌باشد.
جواب آزمایش عفونت خون
آزمایش خون برای تشخیص عفونت خون ممکن است شامل چندین تست و آزمون باشد. این آزمایش‌ها اطلاعات مهمی از جمله تعداد و نوع سلول‌های خون، نشانگرهای التهاب و عفونت، و همچنین وجود باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها در خون فراهم می‌کنند. به صورت کلی، تفسیر آزمایش خون برای تشخیص عفونت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. لیکوسیتوز: افزایش تعداد سلول‌های سفید خون به عنوان نشانه‌ای از واکنش بدن در برابر عفونت.
2. سرعت ترسیب (ESR) و پروتئین C-واکنش‌گر (CRP): افزایش سرعت ترسیب و سطح پروتئین C-واکنش‌گر معمولاً نشان دهنده وجود التهاب در بدن است.
3. کشت خون: تشخیص دقیق‌تر و نوع دقیق عامل عفونی با انجام کشت خون برای شناسایی و جداسازی میکروارگانیسم‌ها.
4. آنالیز PCR : برای تشخیص ویروس‌ها و قارچ‌ها از طریق دی‌ان‌آ (DNA) و رن‌آ (RNA) نیز استفاده می شود.
5. بیوپسی: در مواردی که نتایج قطعی نداشته باشند، ممکن است نیاز به بیوپسی باشد.
در نهایت، تفسیر نتایج آزمایش خون باید توسط پزشک شما انجام شود، زیرا تنها او قادر به ارزیابی نتایج بر اساس شرایط و تاریخچه پزشکی شما خواهد بود.
عفونت خون چه زمانی خطرناک است؟
عفونت خون (سپتیسمی) زمانی خطرناک است که باعث ایجاد واکنش التهابی شدید در سراسر بدن می‌شود. این وضعیت خطرناک است زیرا می‌تواند منجر به تغییرات جدی در فشار خون، کاهش جریان خون در افراد، و در نهایت شوک سپسیسی (سپتیکمی) گردد که ممکن است منجر به آسیب به اندام ها و اعضا و از دست دادن عملکرد افراد شود. اگر شما یا کسی که شما مراقبت می‌کنید علائم مشکوک به عفونت خون دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب اعمال شود.
آیا عفونت خون قابل درمان است؟
بله، عفونت خون با اقدام مناسب و به موقع قابل درمان است. درمان عفونت‌های خونی معمولاً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌ویروسها یا داروهای ضدقارچ است که باید توسط پزشک تجویز شوند. همچنین از روش‌های دیگری مانند داروهای ضدتبهق از قبیل پمپ‌های پروتونی و جراحی ممکن است استفاده شود. در برخی موارد نیاز به بستری در بیمارستان و مراقبت‌های ویژه نیز وجود دارد.
درمان عفونت خون
همانگونه که قبل تر اشاره کردیم، عفونت خون در صورتی که به موقع درمان نشود ممکن است که خطرناک باشد و سلامت افراد را به صورت جدی به خطر بیندازد. اما این به این معنا نیست که این بیماری درمان نمی شود. در صورت مشاهده هریک از علائم ذکر شده برای این بیماری سریعا به پزشک مراجعه کنید. بر اساس شدت بیماری ممکن است پزشک شما روش های متفاوتی برای درمان تجویز کند. اساسی ترین مرحله درمان تشخیص بیماری است. در صورت تشخیص درست عفونت خون توسط پزشک درمان شما آغاز می شود.
عوارض سپسیس یا عفونت خونی
عفونت خونی یا سپسیس، وضعیتی جدی است که وقتی سیستم ایمنی بدن به عفونت پاسخ نمی‌دهد و باعث ورود باکتری‌ها یا ویروس‌ها به خون می‌شود، بدن دچار این وضعیت می گردد. این موضوع ممکن است جریان خون را تحت تأثیر قرار دهد و باعث عفونت در سراسر بدن شود. علائم سپسیس ممکن است شامل تب بالا، تنفس سریع، ضربان قلب شتابان، تنفس سرفه‌وار، احساس خیلی بد اندام، اسهال یا استفراغ، تغییرات در شکل روانی، و غیره باشد. سپسیس یک وضعیت فوری است و نیاز به درمان پزشکی فوری دارد تا از پیشرفت عفونت و تبدیل شدن به وضعیت خطرناک‌تر جلوگیری شود.
