غربالگری مجموعه ای از آزمایش ها است که کلیه شرایط و وضعیت جنین را در سه ماه اول و دوم بارداری بررسی می‌کند. آزمایشات غربالگری به جهت تشخیص ابتلای جنین به بیماری عفونی، ناهنجاری های کروموزومی، اختلال فیزیکی و ژنتیکی مادران باردار انجام میشود. این آزمایش ها به صورت کلی آزمایش خون و سنوگرافی است که با استفاده از آنها سلامت جنین را بررسی می‌کند.
اهمیت آزمایش غربالگری بارداری
این آزمایش ها از این رو دارای اهمیت هستند که سبب آگاهی از سلامت یا هرگونه بیماری و اختلال می‌شوند. تولد یک نوزاد سالم برای والدین اهمیت زیادی دارد برای داشتن نوزادی سالم و اطمینان از سلامت جنین آزمایش غربالگری بارداری راهی آسان اما بسیار مهم است. این آزمایش ها نگرانی از وجود بیماری و استرس دوران بارداری را برای مادر کاهش خواهد داد. اهمیت دیگر این آزمایش ها حفظ سلامتی مادر در دوران بارداری است.
آیا انجام آزمایشات غربالگری در دوران بارداری اجباری است؟
آزمایش غربالگری (Screening tests) به جهت تعیین و تشخیص ناهنجاری کروموزومی و عقب ماندگی ذهنی انجام میشود. توصیه میشود در 3 ماه نخست بارداری به جهت تشخیص این اختلال ها آزمایش های غربالگری انجام شود. اما انجام این آزمایش ها در 3 ماه دوم بارداری با تصمیم والدین خواهد بود.
تست‌های غربالگری شامل چه مواردی میشود؟
اگر کودکی با اختلال های ژنتیکی، ناهنجاری کروزومی و عقب ماندگی ذهنی در نزدیکان شما وجود دارد توصیه میشود آزمایش های غربالگری را انجام دهید این آزمایش ها شامل موارد زیر می‌شوند:
سندروم داون 3 ماه اول بارداری
در این مرحله احتمال تشخیص 84 درصد است. این آزمایش در هفته 11 تا 14 بارداری انجام میشود که آزمایش خون و سنوگرافی را شامل میشود. در آزمایش خون میزان PPAP-A و free hCG را مشخص می‌کنند و در سونوگرافی 2NT یا میزان مایع پشت گردن جنین را مشخص می‌کنند.
سندروم داون 3 ماه دوم بارداری
به این مرحله کوادماکر یا کواد نیز گفته میشود، این آزمایش باید در هفته های 15 تا 20 بارداری انجام شود. در این آزمایش میزان hCG ، Ingibin A ، آلفافتوپروتئین و استریول آزاد را مشخص می‌کنند. آزمایش نقص لوله عصبی نیز در این زمان انجام میشود. احتمال تشخیص در این مرحله 80 درصد است.
تست غربالگری یکپارچه
در این مرحله برای تشخیص درست تر پاسخ غربالگری 3 ماه اول و دوم را در کنار هم قرار می‌دهند. احتمال تشخیص در این مرحله 92 درصد است.
تست غربالگری متوالی
در این مرحله بعد از انجام غربالگری در 3 ماهه اول بارداری با توجه به پاسخ آزمایش ها جنین ها به 3 دسته تقسیم می‌شوند. جنین با ریسک بالا که باید آزمایش CVS5 یا نمونه برداری از جفت را انجام دهند، دسته دوم جنین های متوسط است هستند که باید غربالگری مرحله دوم را انجام دهند و گروه سوم را ریسک پایین است که نیازی به انجام آزمایش های دیگر ندارد.
آزمایشات غربالگری چه زمانی پیشنهاد می شوند؟
با توجه به نظر پزشک متخصص و در صورت نیاز غربالگری در زمان های مشخص شده انجام می‌شوند:
1. هفته 11 تا 14 بارداری: غربالگری 3 ماه اول بارداری برای تشخیص سندرم داون، سندرم پاتئو و سندرم ادوارد انجام میشود. پزشک متخصص برای تشخیص درست آزمایش خون و سونوگرافی تجویز خواهد کرد.
2. هفته 15 تا 20 بارداری: در این زمان پزشک متخصص برای اندازه گیری میزان hCG ، Ingibin A ، آلفافتوپروتئین و استریول آزاد آزمایش خون تجویز می‌کند.
3. هفته 18 تا 21 بارداری: در این زمان پزشک متخصص برای تشخیص میزان رشد جنین سونوگرافی تجویز خواهد کرد.
آزمایش خون غربالگری اول
در غربالگری 3 ماه اول بارداری آزمایش خون برای اندازه گیری میزان PPAP-A و free hCG که در صورت افزایش این دو ماده در خون مادر احتمال ابتلا جنین به سندرم داون را نشان می‌دهد.
آزمایش غربالگری سه ماهه اول
این غربالگری در هفته 11 تا 14 بارداری انجام میشود که آزمایش خون و سونوگرافی توسط پزشک متخصص تجویز میشود و پاسخ این دو به پزشک کمک می‌کند که آیا نیاز به انجام آزمایش آمنیوسنتز وجود دارد یا خیر. این آزمایش بعد از هفته 15 بارداری انجام میشود. از این آزمایش برای تشخیص سندرم داون، برای تشخیص سندرم داون و بیماری متابولیک در جنین استفاده می‌کنند. این آزمایش عوارضی چون عفونت و احتمال سقط جنین دارد که باید حتما با تشخیص پزشک متخصص انجام شود. این آزمایش با نمونه برداری از مایع اطراف جنین در رحم مادر انجام میشود.
آزمایش غربالگری سه ماهه دوم
غربالگری 3 ماه دوم بارداری یا کواد مارکر در هفته 15 تا 20 بارداری انجام میشود و میزان hCG ، Ingibin A ، آلفافتوپروتئین و استریول آزاد را اندازه گیری می‌کنند:
- hCG یا گنادوتروپین جفتی انسانی هورمونی است که توسط جفت جنین تولید میشود.
- Ingibin A هورمونی است که جفت از خود ترشح می‌کند.
- AFP یا آلفافتوپروتئین پروتئینی است که جنین در حال رشد تولید می‌کند.
- UE3 یا استریول استروژنی است که در هنگام متابولیسم توسط جنین تولید میشود. پایین بودن میزان این استروژن نشان دهنده سندروم داون است.
در این غربالگری سندروم داون، سندرم ادوارد، اسپینا بیفیدا و نقص دیواره شکمی قابل تشخیص است.
هزینه تست غربالگری
یکی از دغدغه های والدین برای انجام دادن تست غربالگری جنین هزینه آن است. با توجه به اهمیت این موضوع هزینه پرداختی قابل قبول و مقرون به صرفه است زیرا بیمه های پایه معمولا هزینه غربالگری را پرداخت نمی‌کنند. هزینه غربالگری از آزمایش بارداری آغاز میشود و در صورت نیاز و با تشخیص پزشک متخصص به مراحل بعد خواهد رسید که این خود اولین هزینه برای آغاز غربالگری به حساب می‌آید. آزمایش هپاتیت ب، سفلیس و اچ آی وی نیز در مجموع هزینه ها قرار دارند زیرا بخشی از روند غربالگری هستند. به طور کلی هزینه تست غربالگری 3 ماه اول و دوم به طور تقزیبی در آخرین برآیند هزینه از 1 میلیون تومان تا 2 میلیون تومان خواهد بود زیرا این هزینه به صورت آزاد پرداخت خواهد شد. احتمال تغییر قیمت به دلیل شرایط اقتصادی بسیار زیاد است.
آزمایشات غربالگری در بهترین آزمایشگاه سنندج
اگر در استان کردستان و شهر سنندج ساکن هستید برای انجام آزمایش های غربالگری در هر مرحله ای به آزمایشگاه رازی سنندج مراجعه کنید. این آزمایشگاه با داشتن آخرین تکنولوژی ها در حوزه آزمایشگاهی و دارا بودن پرسنل مجرب بهترین آزمایشگاه شهر سنندج برای انجام کلیه آزمایش ها است. کلیه آزمایش های غربالگری با دقت بالا و احتمال خطای پایین در این آزمایشگاه انجام میشود.
