فهرست مطالب

شرایط قبل از انجام آزمایش

ناشتایی

شاید پرسشی كه پیش از دیگر سئوالات از سوی بیماران مطرح می شود مسئله ناشتایی است .

به طور كلی منظور از ناشتایی این است كه :
نباید طی ۱۲ ساعت پیش از انجام آزمایش غذا بخورید .
نباید طی ۱۲ ساعت پیش از آزمایش ، مایعات بنوشید ( خوردن آب طبق رژیم عادتی هر شخص اشكالی ندارد ) .
نباید طی ۱۲ ساعت قبل از آزمایش آدامس بجوید .
نباید از شكلات های مختلف ، مینت ( تركیبات نعناع دار ) . شربت های سینه یا قرص های نرم كننده گلو استفاده نمائید .

چند نكته مهم :
آزمایش قند خون ناشتا را پس از ۸ ساعت ناشتایی انجام دهید ( توجه داشته باشید كه این مدت ناشتایی باید در طی شب باشد).

آزمایش تری گلیسیرید ( یكی از چربی های خون ) حداقل نیاز به ۱۲ ساعت ناشتایی دارد.

برای انجام آزمایش نیتروژن اوره خون ( BUN ) 4-8 ساعت ناشتایی كافی است ؛ بعلاوه بیمار باید حداقل در طی ۲-۳ روز پیش از انجام آزمایش از مصرف غذاهای حاوی گوشت زیاد خودداری نماید . انجام این آزمایش در كنار آزمایش كراتینین اطلاعات دقیق تری از نحوه عملكرد كلیه ها در اختیار پزشك معالج قرار خواهد داد .

دستور العمل جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته

نمونه ادار 24 ساعته برای تشخیص بسیاری از بیماری ها مخصوصا”بیماری های كلیوی مورد استفاده قرار می گیرد .
نمونه باید دقیقا” طی 24 ساعت جمع آوری گردد . به همین منظور گالن هایی از سوی آزمایشگاه در اختیار شما قرار می گیرد كه برخی از آنها حاوی مواد نگهدارنده مایع یا جامد است . نكته مهم این است كه شما نباید تحت هیچ شرایطی این مواد را خالی كرده یا آنها را بو كنید .
برای جمع آوری ادرار 24 ساعته هیچگاه از ظروفی غیر از ظرف هایی كه آزمایشگاه در اختیار شما قرار می دهد استفاده نكنید .
ضمنا” رعایت موارد ذیل ضروری است :
در ابتدای جمع آوری نمونه ، دفع ادرار را انجام داده و آن را دور بریزید زمان را دقیقا” یادداشت كنید ( مثلا” ساعت 7 صبح).
به مدت یك شبانه روز ( 24 ساعت ) یعنی تا ساعت 7 صبح فردا تمامی نوبت های دفع ادرار را در ظرف مخصوص جمع آوری كنید .
توجه 1 :
آخرین نوبت دفع ادار باید راس همان ساعتی كه جمع آوری ادرار شروع شده بود انجام و در ظرف مخصوص جمع آوری نمونه ریخته شود .
توجه 2 :
در صورت امكان ادرار را مستقیما” داخل گالن نریزید و از ظرف های استریل ادرار جهت این كار استفاده نمائید.
در طول جمع آوری ادرار باید ظرف جمع آوری دور از دسترس كودكان ودر جای خنك ( ترجیحا” در یخچال ) نگهداری شده و بلافاصله پس از اتمام كار به آزمایشگاه تحویل داده شود.

دستور العمل جمع آوری نمونه مدفوع

رایج ترین كاربرد آزمایش مدفوع تشخیص انواع مختلف انگل های بیماریرا در روده است. افرادی كه تحت آزمایش مدفوع قرار می گیرند، باید برای مدت 7 تا 10 روز پیش از انجام این ازمایش از درمان با روغن كرچك یا روغن های معدنی، بیسموت، منیزیم، تركیبات ضد اسهال، تنقیه با باریوم و مصرف آنتی بیوتیك ها خودداری نمایند. بهتر است این آزمایش در سه نوبت انجام شود. نمونه مدفوع باید مستقیما” در ظرفی كه از طرف آزمایشگاه در اختیار بیمار قرار می گیرد جمع آوری شود. اگر بیمار بستری است. نمونه را در یك ظرف خشك جمع آوری نموده و سپس با استفاده از چوب مخصوص آبسلانگ ). نمونه را به ظرف برچسب دار منتقل نمایید. نمونه مدفوع نباید با ادرار یا آب آلوده شود زیر ادرار می تواند برخی از انگل های فعال را از بین ببرد.
بیماران باید نمونه جمع آوری شده را مخصوصا” در موارد مشكوك به اسهال خونی بلافاصله به آزمایشگاه تحویل دهند. اگر انجام آزمایش حداكثر تا 30 دقیقه پس ازجمع آوری نمونه امكان پذیر نباشد لازم است تا نمونه در یخچال قرار داده شود.

آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع

گاهی اوقات خونریزی های مختصری در بخش های مختلف دستگاه گوارش اتفاق می افتد كه به علت كم بودن با چشم دیده نمی شود . بنابر این باید با روش های آزمایشگاهی تشخیص داده شود . بهتر است این آزمایش در ۳ نوبت انجام شود .
برای انجام این آزمایش باید نكات زیر را رعایت نمائید :
۴۸-۷۲ ساعت پیش از آزمایش و در طی دوره جمع آوری نمونه مدفوع از خوردن گوشت قرمز ؛ گوشت سفید ( مرغ و ماكیان ) ماهی ، شلغم و تربچه خودداری كنید.
مصرف قرص های آهن و فرفولیك ، كپسول هماتینیك و ففول ، ایندومتاسین ، گلشیسین ، اسپیرین ، بروفن ، كورتون ها و ویتامین C باید ۴۸ ساعت پیش از انجام آزمایش قطع شود . در صورت داشتن سابقه خونریزی از لثه ۴۸ ساعت پیش از انجام آزمایش از مسواك زدن و كشیدن نخ دندان اجتناب نمائید.
نمونه باید سریعا” به آزمایشگاه تحویل داده شود.
نمونه مدفوع نباید با ادرار یا سایر مواد آلوده شود.

دستورالعمل جمع آوری نمونه مایع منی

ازمایش بر روی مایع منی به منظور تشخیص علت نازایی در مردان مورد استفاده قرار می گیرد .
نمونه باید ترجیحا” در آزمایشگاه تهیه شود ، در غیر این صورت باید آن را در مدت كمتر از نیم تا یك ساعت به آزمایشگاه تحویل داد . درهنگام تحویل نمونه به ازمایشگاهزمان دقیق جمع آوری آن را به مسئول پذیرش اعلام نمائید.
نمونه باید پس از ۳ تا ۵ روز پرهیز از نزدیكی یا انزال تهیه شود و نمونه هایی كه پیش از دو روز یا پس از هفت روز از آخرین نزدیكی جمع آوری می شود برای انجام آزمایش مناسب نیست.
وجود تب در خلال ۳ روز پیش از انجام آزمایش ، نتیجه را تحت تاثیر قرار می دهد . بهترین نمونه منی نمونه ای است كه از طریق تحریك مصنوعی تهیه شده و در ظرف مخصوصی كه از طرف آزمایشگاه در اختیار شما قرار داده شده جمع آوری می گردد.
نمونه جمع آوری شده توسط گاندوم برای آزمایش مناسب نیست.
باید دقت شود كه تمام نمونه منی در ظرف مخصوص ریخته شود زیرا در غیر این صورت باعث به دست آمدن نتیجه غیر واقعی خواهد شد.
قبل از ریختن نمونه به داخل ظرف بهتر است با در دست گرفتن ظرف، دمای آن را به حدود ۳۷ درجه سانتی گراد ( درجه حرارت بدن ) برسانید.
از قراردادن نمونه در حرارت های كمتر از ۳۰-۳۷ درجه و بالاتر از ۴۰ درجه سانتی گراد خودداری نموده و سعی كنید تا زمان تحویل نمونه به آزمایشگاه آن را در دمای نزدیك به حرارت بدن ( ۳۷ درجه سانتی گراد ) نگهداری كنید.

آزمایشگاه مایع منی بعد از بستن لوله ها در مردان ( وازكتومی )

انجام آزمایش منی در این افراد مانند آزمایش معمولی منی است با این تفاوت كه :
این آزمایش باید حداقل دو ماه پس از بستن لوله انجام شود .
در طی ۲۴ ساعت پیش از انجام آزمایش نباید نزدیكی صورت پذیری یا مایع منی به هر علت دفع شود.
در صورتی كه نمونه در خارج آزمایشگاه تهیه شده است باید هر چه سریع تر به آزمایشگاه منتقل شود .
توجه :
نمونه مایع منی كه از زمان جمع آوری آن بیش از نیم تا یك ساعت گذشته باشد ، فاقد ارزش تشخیصی است .

آمادگی های لازم جهت آزمایش پاپ اسمیر

نام دیگرآن، آزمایش پاپ اسمیر است . این آزمایش به منظور شناخت زودرس سرطان دهانه رحم انجام می شود و به علاوه در زمان انجام آن می توان به التهاب دهانه رحم و عفونت های آن نیز پی برد. رعایت چند نكته پیش از انجام این آزمایش ضروری است :
از ۷۲ ساعت قبل از انجام آزمایش از دوش واژینال (شستشوی داخل واژن با آب یا مواد ضد عفونی كننده ) پرهیز نمائید.
از نمونه برداری در زمان قاعدگی ، خونریزی فعال یا دوره های التهابی اجتناب كنید .
انجام این آزمایش از اواسط دهه چهارم زندگی در آقایان توصیه می شود ( بطور منظم و حداقل سالی یكبار).
در صورتی كه اخیرا” معاینه پروستات شده اید آزمایش را حداقل یك هفته به تعویق بیندازید .
حداقل باید ۴۸ ساعت از آخرین انزال ( مقاربت یا دفع منی به هر نحو ) گذشته باشد .
در صورتی كه اخیرا” از پروستات سونوگرافی كرده اید جواب آن را به مسئول آزمایشگاه نشان دهید.

آزمایش پرولاكتین

پرولاكتین كه از بخشی از مغز ( هیپوفیز ) ترشح می شود هورمونی است كه در طی دوره حاملگی و شیردهی ۱۰ تا ۲۰ برابر افزایش می یابد . انجام این آزمایش در اختلالات هورمونی از جمله به هم خوردن نظم عادت ماهیانه در خانم ها و نیز بیماران مشوك به تومور هیپوفیز كمك كننده است .
بیماران باید نكات زیر را پیش از انجام این آزمایش رعایت كنند:
باید حداقل ۲ ساعت و حداكثر ۳ ساعت بعد از بیدار شدن از خواب نمونه خون بدهند . نمونه هایی كه زود تر از این زمان تهیه شوند افزایش ناشی از خواب را نشان خواهند داد.
در شب قبل از آزمایش ، لباس گشاد و راحت بپوشند و از پوشیدن لباس های تنگ خصوصا” در ناحیه سینه و پستان ها اجتناب نمایند.
معاینه و نیز تحریك پستان ها طی ۲۴ ساعت قبل موجب اشتباه در نتیجه آزمایش می شود.
بیماران باید از نزدیكی و تماس جنسی در شب قبل خودداری كنند .
طی ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش از ورزش و فعالیت های شدید بدنی خودداری نموده و مصرف قرص های ضد بارداری ، كلروپرومازین و متیل دوپا را پس از مشورت با پزشك معالج قطع نمایند .
استرس در زمان انجام آزمایش خصوصا” در طی ۳۰ دقیقه پیش از آن موجب نتایج اشتباه می شود ، لذا بیماران باید استرس خود را در زمان آزمایش به حداقل برسانند .

کشت ادرار در نوزادان پسر

ابتدا وسایل زیر از قبل تهیه و آماده شود:
یك بسته دستمال توالت جهت تمیز كردن ناحیه تناسلی
یك كیسه جمع آوری نمونه ادرار (Urine bag )
یك ظرف پلاستیكی استریل برای نگهداری و انتقال نمونه ادرار به آزمایشگاه.
ناحیه تناسلی طفل یا نوزاد را تمیز نمایید.
اجازه دهید تا ناحیه تمیز شده خشك شود.
برای خشك كردن سریع به اطراف ناحیه تمیز شده كاغذ یا دستمال توالت نكشید.
كیسه مخصوص جمع آوری ادرار نوزادان یا اطفال را به طور محكم به ناحیه تناسلی كودك بچسبانید (جزئیات و نحوه تمیز نمودن ناحیه تناسلی و چسباندن كیسه جمع آوری ادرار به طور مشروح در صفحات بعدی توضیح داده شده است).
فوراً پس از ادرار نمودن نوزاد (كودك) به داخل كیسه جمع آوری، کیسه را از ناحیه تناسلی کودک جدا کرده و در داخل ظرف قرار دهید

کشت ادرار در نوزادان دختر

آزمایش تستوسترون | آمادگی قبل از آزمایش تستوسترون

بهتر است نمونه صبح گرفته شود به دلیل آنکه سطح آن در صبح از بالاتر از ساعت های دیگر است.
آزمایش آندروستندیون
برای تشخیص سندرم های ایجاد صفات مردانه در زنان مورد استفاده قرار می گیرد.
آزمایش یک هفته قبل و یا بعد از خونریزی های ماهیانه باید انجام شود.
از آنجائیکه بالاترین زمان تولید این هورمون در ۷ صبح است بنابراین نمونه گیری باید قبل از ساعت ۸ صبح انجام شود.
آزمایش Anti-LKM Ab.
برای تشخیص التهاب کبد ناشی از بیماریهای خود ایمنی استفاده می شود.
نمونه بهتر است در صبح انجام شود.

آزمایش PSA

شرایط آزمایش پروستات: این تست برای تشخیص زودرس بزرگی و سرطان پروستات استفاده می شود. انجام این آزمایش از اواسط دهه چهارم زندگی بطور منظم و حداقل سالی یکبار در آقایان توصیه می شود.
یک هفته قبل از انجام آزمایش باید معاینه پروستات یا نمونه برداری و بیوپسی از آن نداشته باشید.
یک هفته قبل از انجام آزمایش پروستات نباید معاینه مقعد داشته باشید.
رادیوتراپی و داروهای نظیر تستوسترون هم می تواند موجب افزایش این آزمایش گردد. در این صورت آزمایشگاه یا پزشک معالج تان را مطلع نمائید.
چهل و هشت ساعت قبل از انجام آزمایش انزال یا مقاربت و نیز دوچرخه سواری نداشته باشید.
در صورتی که اخیرا از پروستات سونوگرافی کرده اید آن را به مسئول آزمایشگاه ارائه دهید.

آزمایش هورمون رشد

ترس و استرس محرک هایی برای ترشح هورمون رشد می باشد، بنابراین در هنگام خونگیری باید کاملأ آسوده و در حال آرامش باشید.
ورزش هم مانند استرس باعث افزایش هورمون رشد می شود بنابراین قبل از انجام این تست از فعالیت شدید پرهیز کنید.

آزمایش کورتیزول

چون بیشترین مقدار این هورمون مربوط به ساعت ۸ صبح می باشد و کمترین مقدار این هورمون مربوط به ساعت ۴ عصر می باشد بنابراین جهت استاندارد سازی نتایج باید نمونه گیری در همین ساعت ها به عمل آید، مگر آنکه پزشک معالج دستور دیگری داده باشد.
مصرف کافئین (موجود درقهوه) در عرض ۳ ساعت می تواند غلظت کورتیزول را تا ۵۰% افزایش دهد.
بیمار قبل از انجام آزمایش باید کمترین استرس و هیجان را داشته باشد.
بیمار می بایست ساعت ۷٫۵ صبح یعنی حداقل نیم ساعت قبل از نمونه گیری در آزمایشگاه حضور یابد و پس از نیم ساعت استراحت راس ساعت ۸ صبح خونگیری شود.

آزمایش PT, PTT

اگر جهت کنترل دوز دارو استفاده می شوند ، نیم ساعت قبل از گرفتن دوز وارفارین (برای تست PT) و هپارین (برای تست PTT) نمونه گیری باید انجام شود. ترجیحأ همیشه به یک آزمایشگاه مراجعه شود.
مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی( مانند آسپیرین، ایبوبروفن، ایندومتاسین) از ۷ الی ۱۰ روز قبل از نمونه گیری بر نتایج آزمایش تاثیر گذار است.
مصرف داروهای ضد انعقاد نظیر وارفارین و هپارین از سه روز قبل از نمونه گیری بر نتایج آزمایش تاثیرگذار است.

شرایط بیمار برای انجام آزمایش تحمل گلوکز (OGTT)

بیمار باید درصورت امکان داروهایی که ممکن است برتحمل گلوکز اثرگذار باشند را قطع نماید (بامشورت پزشک).
آزمایش باید بعد از سه روز بدون هیچ محدودیت در رژیم غذایی (حداقل ۱۵۰ گرم کربوهیدرات روزانه ) و فعالیت بدنی باید انجام شود.
آزمایش بعد از ۱۴-۸ ساعت ناشتایی برروی بیماران سرپایی قابل انجام است. بیمار درفواصل نمونه برداری ها باید در وضعیت نشسته قرار گرفته و از کشیدن سیگار خودداری نماید.
آزمایش تحمل گلوکز را نباید برروی بیماران بستری در بیمارستان ، بیماران غیرفعال و نیز بیماران با بیماری حاد انجام داد.
آزمایش ساعت ۹-۷صبح شروع شده و بعد از گرفتن نمونه ناشتا هر ۶۰دقیقه تا ۳ ساعت پس از میل نمودن محلول قندی ، آزمایش تکرار میگردد.
برای آقایان و خانمهای غیرباردار میزان قندی که برای آزمایش تحمل گلوکز باید میل گردد ۷۵گرم و برای کودکان ۱٫۷۵ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (ماکزیمم تا ۷۵گرم) است.
در عرض ۵ دقیقه محلول قندی مذکور را میل مینماید.
بیمار باید در فاصله بین خونگیری ها در محیط آزمایشگاه حضور داشته باشد و بدون استرس از پیاده روی و ورزش و همچنین خوردن و آشامیدن و مصرف دخانیات خودداری کنید. بدیهی است مصرف آب بلامانع می باشد.

آزمایش آنزیم های کبدی

نیازی به ناشتا بودن بیمار نیست. ولی بهتر است حداقل چند ساعت بیمار ناشتا باشد.
مصرف الکل سبب آسیب به کبد شده و در نتیجه بسیاری از آنزیم های کبدی از جمله آلکالن فسفاتاز، SGOT، SGPT و GGT افزایش می یابد.
مصرف فنوباربیتال و فنی توئین که جزء داروهای ضد صرع می باشند سبب افزایش سطح آنزیم های کبدی می شود.
حداقل ۳ روز قبل از آزمایش هیچگونه تزریق عضلانی نداشته باشید.