بیماری قلبی (Heart disease) و عروقی یکی از شایع ترین علت مرگ در دنیا است. بیماری قلبی عروقی که به نوعی، اختلال در دستگاه گردش خون است و سرخرگها، مویرگها و سیاهرگها را تحت تاثیر قرار میدهد. این نوع بیماری با رعایت یک سری نکات ساده قابل پیشگیری است. این بیماری ها به دلیل ایجاد مشکل در رگ ها بر روی مغز و سایر اعضای بدن نیز تاثیر میگذارند.
یکی از دلایل بیماری قلبی تجمع چربی در دیواره سرخرگها است که مانع از جریان صحیح خون میشود و بعد از ایجاد لخته خون مسیر رگ مسدود میشود و جریان خون قطع میشود. این امر ابتدای بیماری های قلبی است که در زیر انواع آن را به تفکیک بیان کرده ایم:
1. سکته قلبی: سکته یا حمله قلبی بعد از انسداد رگ با لخته خون اتفاق میافتد. اگر لخته جریان خون را قطع کند عضلات قلب شروع به مردن خواهد کرد.
2. نارسایی قلبی: این بیماری در واقع اختلال در عمل پمپاژ خون توسط قلب است. در نارسایی قلبی، قلب نمیتواند به شکل صحیح و کامل اکسیژن رسانی را به بدن انجام دهد.
3. اختلال ریتم قلب: در این بیماری ریتم قلب حالت طبیعی خود را از دست میدهد. اختلال ریتم قلب سبب میشود تا ضربان قلب به شکلی نامنظم باشد و ریتم آن گاهی کند و گاهی تند شود.
4. مشکلات دریچه قلب: یکی از مشکلات دریچه قلب، بیماری تنگی دریچه است که باعث میشود دریچه قلب به طور کافی و کامل باز نشود این باعث میشود که خون به طور طبیعی و معمول جریان نداشته باشد. مشکلی دیگر بسته نشدن طبیعی دریچه است که به آن پس زدن خون نیز میگویند که باعث نشت کردن خون میشود. مشکل دیگر برآمده شدن لت های دریچههای چپ و راست است که به آن پرولاپس نیز گفته میشود.
این نوع بیماری ها در دوران جنینی و به دلیل اینکه قلب یا رگهای اطراف آن رشد کافی نداشته ایجاد میشوند. این بیماری ها بعد از تولد نوزاد تشخیص و مشکلات مختلفی ایجاد میکنند. بیماری قلبی مادرزادی جریان خون را دچار اختلال میکند. برخی از این بیماری ها در کودکان نیازی به جراحی ندارند و یک نقص ساده به شمار میروند و در روند زندگی کودک اخلال ایجاد نمیکند. اما برخی از این بیماری ها نیاز به چندین عمل جراحی برای رفع مشکل دارند. بیماری قلبی مادرزادی به طور تقریبی در یک درصد از نوزادان دیده شده است. به جز مسئله ژنتیک در ایجاد این نوع بیماری، یکی از علت های ایجاد بیماری قلبی مادرزادی در کودکان عفونتهای ویروسی در مادر است، از سوی دیگر برخی تحقیقات نشان داده است که مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری میتواند این مشکل را در نوزاد ایجاد کند.
بیماری قلبی مادرزادی در کودکان علائمی جهت تشخیص دارد:
1. تنفسهای سریع و سطحی در نوزاد.
2. تورم در پاها و اطراف چشم
3. تورم در قسمت شکم نوزاد
4. خاکستری یا آبی شدن رنگ لبها، زبان یا ناخن دست
5. تنگی نفس در هنگام شیر خوردن نوزاد
شایع ترین بیماریهای قلبی در جوانان بر اساس بررسی های انجام شده نقص دیواره بطنی، جا به جایی عروق، تنگی آئورت، بیماری مادرزادی و مشکل در سیاهرگ وریدی هستند. فشار خون، چاقی، ارث، کم تحرکی و مصرف الکل از عوامل ایجاد بیماری قلبی در جوانان هستند. جوانان میتوانند با تغییر در سبک زندگی و انتخاب یک ورزش احتمال بیماری قلبی را کاهش دهند. جوانانی که یکی از علل ایجاد بیماری قلبی را دارند بهتر است با دیدن این علائم حتما به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کرده تا از احتمال مشکلات بیشتر جلوگیری کنند.
1. احساس خستگی بیش از حد و غیر معمول
2. مشکل در تمرکز کردن
3. تکرر ادرار
4. تورم در شکم، گردن و دست و پا
5. احساس درد در بازوی چپ و کتف و شانه
6. افزایش وزن
7. احساس درد در قفسه سینه
8. احساس تنگی نفس
بیماری های قلبی عمدتا به دلیل اختلال در جریان خون به خاطر انسداد در رگها ایجاد میشوند که علائم آنها به شرح زیر است:
1. احساس درد در فک پایین
2. احساس درد در دست چپ و شانه
3. احساس درد در پشت و کتف
4. احساس درد در قفسه سینه
5. احساس درد در گردن
6. تپش قلب سریع
7. تپش قلب نامنظم
8. حالت تهوع و استفراغ کردن
9. تنگی نفس
10. گاهی سوزش معده و سوءهاضمه
11. خستگی غیر طبیعی
علائم بیماری قلبی در زنان با مردان متفاوت است و این سبب میشود تا زنان علائم را با مشکلات دیگر اشتباه گرفته و اقدام سریعی انجام ندهند. برخی از علائم بیماری قلبی در زنان به شرح زیر است:
1. احساس سفتی در قفسه سینه
2. احساس فشردگی در قفسه سینه
3. احساس تنگی نفس
4. احساس خستگی غیر طبیعی
5. داشتن عرق سرد
6. داشتن سرگیجه
7. داشتن حالت تهوع و استفراغ
8. غش کردن
با توجه به علائم بیماری قلبی که شرح داده شد برای مطمئن شدن و تشخیص درست بیماری باید حتما به پزشک مراجعه کنید و با تشخیص پزشک و از 3 روش نوار قلب، اکوکاردیوگرافی و آزمایش خون بیماری قلبی قابل تشخیص است .علاوه بر اینها پزشک متخصص با معاینه فیزیکی، بررسی سابقه پزشکی بیمار، بررسی سطح آنزیم های قلب، تست استرس بیمار، آنژیوگرافی، سی تی اسکن، MRI و کاتتریزاسیون قلب میتواند بیماری یا مشکل قلبی بیمار را تشخیص دهد.
بیماری قلبی اولین عامل مرگ و میر در افراد است. عوامل زیادی سبب بروز بیماری قلبی میشود اما برخی از افراد بیشتر از همه در معرض این بیماری قرار دارند. افرادی که وزن بالایی دارند و به اصطلاح چاقی در خانواده آنها زیاد است، زیرا چاقی سبب بالا رفتن کلسترول خون، فشار خون، قند خون و تحرک کم بدنی میشود که همه اینها خطر ابتلا به بیماری قلبی را در فرد افزایش میدهد. از سوی دیگر احتمال ابتلا به بیماری قلبی در افراد سیگاری 4 برابر دیگران است و حتی دود سیگار این افراد سبب ابتلا به بیماری قلبی در کسانی میشود که در معرض دود آن هستند. برخی تحقیقات نشان داده است که مصرف بیش از حد الکل و رژیم غذایی غیر اصولی نیز میتواند سبب بروز بیماری های قلبی در افراد شود. افرادی که بیش از حد تحت استرس روانی و فیزیکی قرار دارند نیز احتمال ابتلا به بیماری قلبی در آنها به شدت بالا است.
بسیاری از بیماری قلبی نیاز به مصرف دارو دارند و بر اساس تشخیص پزشک دارو تجویز میشود، توصیه میکنیم حتما علت دارو را جویا شده یا در خصوص دلیل مصرف دارو مطالعه کنید زیرا به هیچ عنوان نباید سرخود دارو را ترک یا خارج از زمان مشخص شده دارو را مصرف کرد پس حتما بر اساس تجویز پزشک میزان دارو را مصرف کنید. برخی از ناراحتی های قلبی نیاز به جراحی دارند که در صورت تشخیص پزشک متخصص به هیچ عنوان این موضوع را نادید نگیرید. در برخی موارد با تغییر رژیم غذایی و انتخاب سبک صحیح زندگی میتوان برخی از ناراحتی های قلبی را بدون دارو یا عمل جراحی درمان کرد.
ورزش میتواند تاثیر بسیار زیادی بر سلامت قلب بیماران قلبی بگذارد. ورزش به طور کلی احتمال بروز مشکلات قلبی را کاهش میدهد حال بیماران قلبی باید با توجه به مشکل و تشخیص و راهنمایی پزشک خود بهترین و کمک کننده ترین ورزش را انتخاب کنند. در زیر به برخی از ورزشهای مناسب بیماران قلبی اشاره شده است:
1. شنا
2. پیاده روی
3. دوچرخه سواری
4. دو آرام
5. یوگا
6. ورزش های کششی و تعادلی
7. ایروبیک